در بخش لیبرالیسم نوی کتاب اشاره می شود که فون هایک فیلسوف و اقتصاددان لیبرال اتریشی تبار روی هم رفته برنامه ربزی متمرکز و دخالت دولت در اقتصاد را زمینه پیدایش توتالیتاریسم و محو آزادی فردی به شمار آورده است. از نظر هایک، جنبشهای کارگری و سوسیالیستی راهی به سوی بردگی هستند. برنامه ریزی متمرکز دولتی، آزادی را که اساس تمدن غرب است به خطر انداخته اند. رشد و توسعه قابل برنامه ریزی نیست و برای نیل بدان به جای ایجاد دستگاه های هدایت دولتی می باید انرژی خلاقه افراد را آزاد کرد و موانعی که حکومت بر سر راه آزادی فردی ایجاد کرده است از میان برداشت.
آیزایا برلین فیلسوف انگلیسی میان دو مفهوم منفی و مثبت آزادی تمیز داده است.
آزادی منفی رهایی فرد از دخالت و اجبار خارجی است یعنی اینکه فرد آنچه خود می خواهد فارغ از دخالت دیگران انجام دهد. ولی آزادی مثبت در این است که فرد آنچه را واقعاً و عقلاً باید انجام دهد، انجام دهد. از لحاظ تاریخی نظریه آزادی مثبت به پیدایش دولت اقتدارطلب انجامیده است که مبتنی بر چیزی شبیه اراده عمومی روسو یا فیلسوف -شهریار افلاطونی است.
برلین استدلال می کند که همه ارزشها و غایات بشری را نمی توان هماهنگ کرد. غایات انسانی متکثر، متنافر و اصولاً سازش ناپذیرند. بر اساس این تکثر غایات و ارزشها، مفهوم آزادی منفی که خواستار وجود حداقلی از آزادی دست یافتنی و نقض ناپذیر است، واقعی تر و انسانی تر است.
دکتر بشیریه در این کتاب در قالب ده فصل و گفتار مجزا به مباحثی چون عقل در سیاست، پیش درآمدی بر تاریخ اندیشه تساهل سیاسی، مکتب فرانکفورت، لیبرالیسم نو، جامعه در مقابل دولت، جامعه شناسی مذهبی ماکس وبر و جایگاه اسلام در آن، نظریه وابستگی و توسعه یافتگی، اپوزیسیون در نظامهای دموکراتیک و در رژیم های اقتدارطلب و یکسان انگاری، یکتاانگاری و دیالکتیک تاریخط و مسایل توسعه سیاسی در ایران می پردازد.
مقالاتی که در این کتاب گردآوری شده اند در فاصله سالهای 1364 تا 1374 نوشته و در مجات علمی مختلف به صورت پراکنده منتشر شده بودند. درون مایه اصلی همه این مقالات، اندیشه توسعه و تکامل اجتماعی و سیاسی است که یا در پوشش گفتارهای فلسفی و یا در قالب مباحث تاریخی و جامعه شناختی عرضه شده است.
اندیشه عقل جمعی، تساهل، آزادی و سلطه ستیزی رشته پیوند همه این مقالات هستند.
کتاب دولت عقل با عنوان فرعی ده گفتار در فلسفه و جامعه شناسی سیاسی اثر دکتر حسین بشیریه می باشد که برای بار اول در سال 1374 با همکاری موسسه نشر علوم نوین چاپ و منتشر گردید. کتاب حاضر در قطع وزیری با جلد شومیز و در حجم 300 صفحه می باشد.
از دیدگاه فلسفه سیاسی، لیبرالیسم در معنای وسیع آن، فلسفه افزایش آزادی فردی در جامعه تا حد ممکن است و دشمن اصلی آن تمرکز قدرت است که بیشترین آسیب را به آزادی فردی می رساند. از دیدگاه لیبرالی فرد بر جامعه و مصلحت فردی بر مصلحت جامعه اولویت دارد. مهمترین مفهوم نظری اندیشه لیبرالیسم قرارداد اجتماعی است.
در بخش دوم کتاب نیز در قالب هشت گفتار به موضوعات و مباحث محافظه کاری در قرن بیستم اعم از اصول و مراحل و انواع محافظه کاری در قرن بیستم، نسل قدیم محافظه کاران این قرن، سازش ها و ستیزه های مذهب و مدرنیته در غرب و مباحث از محافظه کاری تا هرمنوتیک و پست مدرنیسم پرداخته است. همچنین نظرات فلیسوفان محافظه کاری چون اورتگایی کاست، دوژوونل، مونیه، ویل، لئو اشتراوس و مایکل اوکشات را بررسیده است.
دکتر بشیریه در بخش نخست کتاب در قالب هشت گفتار زمینه های تاریخی و فکری لیبرالیسم را در قرن بیستم و نسل قدیم لیبرال-دموکراتهای قرن بیستم و همچنین اندیشه لیبرالی فیلسوفان لیبرال نظیر کارل پوپر، فریدریش فون هایک، آیزایا برلین، جان رالز و هانا آرنت پرداخته است.
نویسنده در این کتاب طی دو بخش ابتدا به بررسی زمینه تاریخی و فکری لیبرالیسم و محافظه کاری پرداخته و سپس آراء اندیشمندان شاخص لیبرال و محافظه کار در قرن بیستم را مطرح کرده است.
کتاب تاریخ اندیشه های سیاسی قرن بیستم: لیبرالیسم و محافظه کاری (2) اثر دکتر حسین بشیریه می باشد که در سال 1376 با همکاری نشر نی چاپ و منتشر گردید. کتاب تا سال 1385 به چاپ چهاردهم رسید که نشان می دهد کتابی پرمحتوا و پرمخاطب می باشد. کتاب در قطع رقعی و جلد شومیز و در حجم 324 صفحه می باشد.
کتاب حاضر در قالب ده گفتار به بررسی اندیشه های مارکسیستی و ایدئولوژی های اقمارش در قالب لنینیسم، مارکسیسم روسی، فلسفی، مارکسیسم انتقادی، اگزیستانسیالیست، ساخت گرا و .مارکسیسم و دولت سرمایه داری و همچنین مارکسیسم و مساله استعمار، وابستگس و عقب ماندگی می پردازد.
نویسنده در این کتاب بر اساس اندیشه مارکس به بررسی تعابیر گوناگون از مارکسیسم و اختلاف انواع آن می پردازد و نتیجه می گیرد که بخشی از این اختلافات ناشی از ابهامات موجود در اندیشه مارکس و برخی دیگر نتیجه تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی این قرن بر مفسران مارکسیسم است.
اندیشه سیاسی روی هم رفته در پی یافتن کارگزاری در تاریخ است. از اینرو پیرامون اندیشه ها، جنبش های سیاسی و اجتماعی پدید می آید. قرن بیستم عصر دگرگونی های بنیادی در همه عرصه های زندگی انسان از جمله زندگی سیاسی بوده است. از میان این دگرگونی ها برخی هم بر تکوین و تطور اندیشه این قرن تاثیر بیشتری گذاشته و هن از آن تاثیر جدی پذیرفته است. بی گمان مارکسیسم یکی از جنبش های فکری قرن نوزدهم و بیستم به شمار می آید.
کتاب تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن بیستم: اندیشه های مارکسیستی(1) اثر دکتر حسین بشیریه می باشد که در سال 1376 با همکاری نشر نی چاپ و منتشر گردید. نکته جالب اینکه کتاب در سال 1395 به چاپ سیزدهم رسید. کتاب در حجم 430 صفحه و در قطع رقعی و جلد شومیز می باشد.
