روزنامه خاطرات یکی از نوکران ناصرالدین شاه با زبان طنز شیریت /صبح نیت کرده بودم حمام بروم تأمل که نمودم، ملتفت شدم که نروم تمیزتر می مانم. همان طور آب نکشیده حضور شاه شرفیاب شده زمین بوس کردم. دهان مبارک را باز نموده آنچه فحش فاحش بود نثار چاکر و اهل بیت چاکر نموده با لگد مبارک به آبگاه بنده کوبیدند.
از درد بیخود شده نفس گیر گردیدم. با خوف هر چه تمام تر علت مرحمت قبله عالم را سؤال کرده دانستم که الحمدالله کدورتی از بنده نبوده است. چند کلمه از میان فحش های روح پرور دستگیر بنده شده ملتفت شدم ذات ملکوتی صفات به خاطر طرز سلوک «حلیم سلطنه» اندک پریشانی خیال داشته او را فرستاده اند بیاید.
سفرنامه نگاشته شده از سوی سولتیکف از جمله سفرنامه های نسبتا روشن و رسایی شمرده می شود که نویسنده آن کوشیده است تصویری واقعی از ایران روزگار فتحعلی شاه حتی در مرز های دور افتاده و مناطق دور از مرکز ترسیم کند. پرتره های سیاسی نقاش رمانتیک این کتاب از آن دید مورد ارزش است که نویسنده آن نقاش بوده و این کتاب همراه با تصاویر میباشد
بخش علوم سیاسی دانشگاه ایالتی لویزیانا
استفن کینزر نویسنده کتاب «همه مردان شاه»، گازیوروسکی را در بین گروهی از دانش‌پژوهان که برای روشن شدن حقایق پشت پرده مربوط به کودتای 28 مرداد تلاش بسیاری کردند، برجسته‌ترین و سرگروه نمادین آنان می‌داند و این کتاب یکی از مهمترین منابع 28 مرداد است
موضوع کتاب گزارشی است از اوضاع جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی خوارزم(به مرکزیت خیوه) در اواخر قرن گذشته . سرزمینی که تا پیش از آن که به تصرف روسیه تزاری درآید و توسط دولت شوروی در جمهوری های ازبکستان و قزاقستان مستحیل گردد، برمناطق سفلای رودخانه جیهون(مودریا) اطلاق می شد. نام این سرزمین در متون اسلامی و غیراسلامی به صورت های خوارسمیه و خوارسیما نیز آمده است. اما خیوه، که در زمان سرکردگان ازبک بعد از دوره امیر تیمور رفته رفته کرسی خوارزم شد و تدریجاً اسم آن بر تمام ایالت خوارزم اطلاق گردید. خوارزم سرزمینی کهنسال بوده است که از دیرباز بخشی از قلمرو سیاسی ، جغرافیایی و به ویژه فرهنگی ایران به شمار می رفته است. این سرزمین که در عصر اسلامی و در مدتی طولانی از کانون های عمده زبان و فرهنگ ایران و تمدن اسلام بوده و سلسلهی حکومتی ایران همواره آن را جزء قلمرو خود می دانسته اند. در دوره صفویان با قدرت گرفتن ازبک ها مقدمات جدا شدن این سرزمین از خاک ایران قوت گرفت و در دوره قاجار با مداخله روسیه تزاری و مداخله استعماری بریتانیا در هندوستان و افغانستان ، جدایی خوارزم از ایران که تا آن زمان جزء خراسن بزرگ بود واقعیت یافت.
تا بعد از مدت ها اقداماتی جهت برگرداندن خوارزم قوسط قاجارها صورت می گیرد. اردوکشی سرهنگ اسماعیل میرپنجه به سوی مرو نیز اشاره و گزارش آن در این اثر ذکر شده است.
کتاب در پانزده باب به صورت گزارش و نه مطلب در خصوص موقعیت و اوضاع فرهنگی و سیاسی و اقتصادی خوارزم و خیو آمده است.
