جمع قرآن و تقسیمات آن

پژوهشی پیرامون جمع آیات قرآن کریم و تقسیمات متعدد موجود در آن است. به اعتقاد نویسنده، هم‌زمان با نزول تدریجی قرآن بر رسول اعظم(ص) و ابلاغ آن به مردم، آن حضرت به کاتبان وحی فرمان می‌دادند تا آن را بنگارند و در موارد معدودی که آیه یا آیاتی پراکنده نازل می‌شد به فرمان آن حضرت در جایگاه خود قرار می‌گرفت. بدین ترتیب سوره‌های قرآن با اشراف آن حضرت تنظیم شد. علی‌رغم اختلاف در توقیفی‌بودن نظم موجود در سوره‌های قرآن، دلایل نقلی، کلامی و عقلی، توقیفی‌بودن ترتیب فعلی سوره‌های قرآن را ثابت می‌کند. از دیرباز، قرآن دارای تقسیم‌های ظاهری و محتوایی بوده است. قدمت بخشی از این تقسیم‌ها به زمان رسول خدا(ص) باز می‌گردد و حتی به برخی از آن‌ها در قرآن نیز اشاره شده است. البته بخشی از این تقسیم‌ها، در زمان‌های بعد انجام شده است. نگارنده در بخش تقسیمات، حوزه‌های مختلفی اعم از: آیه و سوره، مکی‌ و مدنی، تقسیم سوره‌ها با توجه به بلندی و کوتاهی و شمار آیات، تقسیم سوره‌ها براساس سرآغاز آن‌ها، اجزاء، احزاب، اعشار، اخماس و رکوعات و هم‌چنین تقسیمات محتوایی را، مورد بررسی قرار داده است.