تاج العارفین جنید بغدادی: رسایل، سخنان و احوال

کتاب حاضر پس از دیباچه به زندگی‌نامه و عرفان جنید بغدادی از عرفای قرن سوّم هجری قمری اختصاص دارد. در این بخش، زندگی، استادان، اقران، شاگردان، اوضاع اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، نگرش جنید دربارة تصوّف و عرفان، ویژگی‌های مکتب عرفانی جنید، محنت‌ها، سخنان بزرگان درباره او، احوال قطعة رانیه و شرح تیجانی و آثار او بیان شده است. در بخش سوم مجموعه متونی که به «رسایل جنید» شهرت دارد و «علی‌ حسن عبد القاهر» آنها را جمع‌آوری و تصحیح کرده و ترجمه شده و در بخش چهارم، سخنان و تعالیم و نظرگاه‌های ایشان آمده است. گفتنی است نقش محوری جنید به دلیل روش میانه‌ای که در سلوک خویش داشت و سخنانی که سنجیده و اصولی بر زبان می‌آورد، پیروی و تبعیتی که از قرآن و سنّت داشت، همه و همه به او شخصیتی قابل اعتماد بخشیده و به نحوی که هرگز شطحیاتی از او روایت نکرده‌اند. عرفان جنید دو ویژگی شگرف را در یک زمان در خود دارد: نخست آن‌که ارجمندترین معانی را در بستر تجربیات روحانی بر عرفان اسلامی افزوده است، و دیگر آن‌که به دلیل حساسیت‌های موجود در کاربرد کنایات و اشارات و لطایف، بسیار باریک عمل می‌کند.