آسیب‌شناسی دین و معرفت دینی

بررسی علل دین‌گریزی و «آسیب‌شناسی دین» و معرفت دینی است که در دو حوزه معرفت و محتوای دین به آن پرداخته شده است. در ابتدا، معنا و مفهوم آسیب‌شناسی دین اجمالا از دیدگاه امام علی(ع)، مرتضی مطهری و مفصلا از دیدگاه امام خمینی(ره) مورد توجه قرار گرفته است. در یک نگاه کلی، عواملی مانند عدم شناخت فلسفه خلقت جهان و انسان، انتظار نامعقول از دین، ادعای کفایت عقل بشری و روی‌کرد سکولار به دین به عنوان علل «دین‌گریزی» معرفی شده و از دیدگاه قرآن نیز عللی چون پیروی از هوای نفس، التباس حق به باطل، غلو و افراط در دین و برخی از صفات ناشایست اخلاقی، بدان افزوده شده است. نگارنده در فصل چهارم به تشریح بیست عامل از عوامل تضعیف دین پرداخته که ادعای ناسازگاری بین دین و مدرنیسم، شک‌گرایی، جریانات افراطی تصوف، شرایط نامساعد اقتصادی، نگاه گزینشی به آموزه‌های دینی، انکار منزلت عقل و اصالت دادن به دانش‌های بشری، از آن‌جمله می‌باشند. در پایان عوامل تقویت دین نیز معرفی شده‌اند.