خطابات و فرهنگ مخاطبه در قرآن کریم

خطاب به معنای روبه‌رو سخن گفتن، با سبک‌های مختلفی در قرآن کریم آمده است. گاهی به شکل استفهام و گاه به صورت امر و نهی و گاهی به صورت خبر، تمنّا و ندا. خلاصه این که خطابات قرآنی به وسیلة جمله‌های مختلف خبری و انشایی و با ضمایر و افعال مخاطب و گاهی متکلّم صورت می‌پذیرد. چون خطاب مشهور قرآنی اغلب به شکل ندا آمده است، بایستی گفت بیشترین حرف ندا در قرآن (از شش حرف ندای موجود در زبان عربی) حرف «یا» است. زیرا این خطاب دارای وجوه تأکیدی و اسباب مبالغه است و هر آن‌چه که خداوند از اوامر و نواهی و پند و وعده و وعید وقفه و اخبار ملّت‌های سلف می‌گوید، همگی مسائل با اهمیتی است که مردم باید برای شنیدن آن‌ها بیدار شوند و چون از این مسائل غافلند باید با بلیغ‌ترین و مؤکّدترین نداها مورد خطاب قرار گیرند. بخش نخست کتاب حاضر پژوهشی است در موضوع خطاب قرآنی و بخش دوّم به پژوهش در فرهنگ ارتباطات ایمانی اختصاص یافته است.