بنیادهای هویت ملی ایرانی: چهارچوب نظری هویت ملی شهروندمحور

هویت ایرانی به عنوان یک سازة اجتماعی به دوران‌های شکل‌گیری و استحکام دولت‌های ایرانی در دورة هخامنشیان و پس از آن اشکانی و ساسانی می‌رسد. بدیهی است که نخبگان سیاسی، دولت و نخبگان فرهنگی و دینی جامعة ایران در آن دوران نقش مهمی را در شکل‌گیری و تکامل این هویت در میان ایرانیان بازی کردند. برخوردهای مسالمت‌آمیز یا کشمکش‌آمیز میان ایرانیان (خود) و غیرایرانیان (دیگری) نیز به استحکام این حس هویت و آگاهی هویتی کمک زیادی کرد. به عبارت دیگر هویت ایرانی در فرایند بحران‌های سیاسی، اجتماعی و نظامی ایران در دوره‌های باستانی شکل گرفت و در جریان بحران‌های مشابه بعدی، یعنی دورة گذار عصر ساسانی به عصر اسلامی و قرن‌های پس از آن دوباره از سوی نخبگان سیاسی و فرهنگی ایران بازسازی شد. در این اثر، تلاش شده است تا ضمن عطف توجه به ضعف و ناکامی رهیافت‌ها و دیدگاه‌های گوناگون سنتی و مدرن در خصوص هویت ملی ایرانیان، بنیادهای سازندة هویت ملی ایران با رویکرد جامعه‌شناختی تاریخی تبیین شود. کتاب شامل سه بخش با این موضوعات است. «هویت و ملیت؛ روش‌شناسی، مفاهیم و نظریه‌ها»، «دیدگاه‌های گوناگون دربارة هویت ملی در ایران» و چالش‌های فراروی هویت ملی ایرانی و راه بازسازی آن».