بیع‌الخیار از منظر فقه و اقتصاد

اگر نظام بانکی و بازارهای مالی وظایف خود را به خوبی انجام دهند می‌توانند نقش موثری در توسعة کشورها داشته باشند. البته عملکرد این دو مبتنی بر حقوق غربی است که در آن قرض همراه با بهره (ربا) جایز شمرده می‌شود. از این رو اندیشمندان مسلمان نخست به فکر طراحی بانکداری اسلامی بر اساس فقه اسلامی و اجرای آن افتادند و اکنون بیش از چهار دهه است که با استفاده از فقه، معاملات اسلامی الگوهای مختلف بانکداری اسلامی، طراحی و یا موفقیت در کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی اجرا می‌شود. از یک دهه پیش نیز اندیشمندان مسلمان برای طراحی ابزارهای مالی اسلامی و حذف ربا از بازارهای مالی، مطالعات گسترده‌ای را دربارة عقود اسلامی آغاز کردند و تاکنون توانسته‌اند ابزارهای جدیدی مبتنی بر فقه معاملات اسلامی را جایگزین ابزارهای ربوی نمایند. نگارنده در تحقیق حاضر به بررسی فقهی یکی از عقود اسلامی یعنی بیع‌الخیار پرداخته و کاربرد آن را در اقتصاد بازگو کرده است. فرضیات تحقیق عبارت‌اند از: بیع‌الخیار و ملحقات آن از نظر فقهی صحیح است؛ بیع الخیار در بانکداری و بازارهای مالی نقد و مشتقه کاربرد خوبی دارد. بر این اساس در بخش اول کتاب، مفهوم بیع‌الخیار و پیشینة آن در فقه شیعه و مذاهب اهل تسنن، ماهیت و ادلة بیع‌الخیار و اقسام و احکام آن به بحث گذاشته شده است. در بخش دوم نیز در سه فصل به کاربرد بیع‌الخیار در بانکداری، بازارهای مالی نقد، و به بازارهای مشتقه اشاره شده است.