بحران دموکراسی در مجلس اول: خاطرات و نامه‌های خصوصی میرزا فضلعلی آقا تبریزی

میرزا فضلعلی آقا تبریزی صفا، در سیزدهم جمادی‌الاول سال 1287 در تبریز زاده شد و پس از دوران کودکی به عتبات عالیات رفت و در رمضان 1307 پس از تکمیل تحصیلات دینی و نیل به درجة اجتهاد به تبریز بازگشته و به تدریس اصول و فقه و تالیف «حدائق العارفین» پرداخت. وی در سال 1324 از سوی علمای آذربایجان به سمت نمایندة آن طبقه در مجلس ملی انتخاب شد. میرزا فضلعلی آقا در مجلس، با عناصر تندرو و به خصوص وکلای افراطی آذربایجان ناسازگار بود و آگاهانه اقدامات آنان را به ضرر نظام جدید تلقی می‌کرد. وی در سال 1339 ه . ق به دلیل بیماری جذام در برلین درگذشت. میرزا فضلعلی آقا گزارش روزانة فعالیت انتخاباتی مجلس اول را از آغاز، یعنی از 12 شعبان تا 9 رمضان 1324 ق همراه با نکته‌جویی‌های ظریفی نگاشته است. در کتاب حاضر متن خاطرات و نامه‌های خصوصی وی تحت برخی از این موضوعات به چاپ رسیده است: نامة ثقه الاسلام و طالبوف به میرزا فضلعلی آقا، مراسلة آقا میرزا نصرالله خان به سیعد السلطان، نامة جمال‌زاده، تقی‌زاده، کاظم‌زادة ایرانشهر، شیخ سلیم و سایرین به میرزافضلعلی آقا و...