معماری ایلخانی در نطنز: مجموعه مزار شیخ عبدالصمد

هجوم مغولان به ایران ویرانی عظیمی برجای گذاشت که ترمیم ضایعات مادی و معنوی آن به قرنها زمان نیاز داشت. شکست مهاجمان مغول در نبرد عین جالوت در مقابل دولت‌های شمال آفریقا توقف آنها از ادامۀ فتوحات را سبب شد. پس از آن بود که مسئلۀ اداره و کنترل نواحی متصرفی در نظر ایشان اهمیت یافت. مغولان مستقر در ایران، سلسلۀ ایلخانی را تشکیل دادند و به تدریج با فرهنگ و تمدن ایرانی آشنا شدند. سال‌ها بعد شاهان متمدن شدۀ ایلخانی نمی‌توانستند رواج‌دهندۀ هنرهای بسیاری هم‌چون معماری، مینیاتور، فلزکاری و سفالگری شوند و حتی سبکی خاص برای سلسله خود را پدید آورند. از جمله آثار زیبا و قابل توجه به جای مانده از ایلخانان، که تا حد زیادی از آسیب در امان مانده، مجموعۀ مزار شیخ عبدالصمد، از عارفان قرن هشتم، است. این مجموعه در شهر تاریخی نطنز در نزدیکی اصفهان واقع شده است. بررسی‌های اولیۀ این اثر در اوایل قرن بیستم توسط اروپاییان آغاز گردید. محققان و باستان‌شناسان بسیاری به مطالعۀ این بنا و سایر ابنیۀ‌ وابسته به آن پرداخته‌اند. نویسنده در کتاب حاضر کوشیده است ویژگی‌های معماری این بنا و هنرهای به کار رفته در آن را بررسی نماید. شناخت بنا و مطالعۀ کتیبه‌های آن ضمن شناخت سبک‌های معماری و هنرهای عصر ایلخانی ما را با اعتقاد مذهبی و افراد دست‌اندرکار در احداث آن آشنا می‌سازد. کتاب تصاویر بسیاری از مجموعۀ مذکور را دربردارد.