تاریخ تجزیه‌ی ایران: مرزهای باختری ایران

فلات ایران در طول تاریخ محدودۀ قلمروی حکومت‌هایی بود که در این سرزمین شکل گرفتند. هرچند در برهه هایی از تاریخ، نوسانی در این زمینه مشاهده شد و سرزمین‌هایی افزوده ‌یا کم گردید، اما قلمروی ایرانشهر همچنان باقی بود، اما با آغاز سدۀ نوزده میلادی دولت ایران مورد یورش سازمان یافتۀ استعمارگران اروپایی (روس و انگلیس) قرار گرفت و در زمانی کم‌تر از هفتاد سال دولت به وسیلۀ دو امپراتوری مزبور تجزیه شد و بخش‌های پهناوری از آن تحت تسلط این دو حکومت درآمد. با ظهور دولت عثمانی در این بخش از جهان، هجوم دولت مزبور به سرزمین‌های ایران چندین سده به درازا کشید و به دنبال فراز و فرودهای بسیار در جنگ‌های میان دو دولت بخش‌هایی از سرزمین‌های ایران در باختر از دست رفت که مرزهای کنونی در غرب ایران حاصل آن است. در مجموعۀ حاضر تاریخ جامع تجزیۀ ایران در سدۀ نوزدهم بررسی می‌شود. کتاب که جلد سوم از این مجموعه به شمار می رود به تحولات صورت گرفته در مرزهای باختری ایران اختصاص دارد. محدودۀ زمانی مطالب کتاب از برآمدن حکومت صفویان تا حمله عراق به‌ ایران در سال 1359 را دربرمی‌گیرد. نویسنده معتقد است که نباید منظور از واژۀ ایران را تنها سرزمین و دولت کنونی ایران دانست، بلکه‌ ایران را بایست به تمام محدودۀ کهن فلات ایران و قلمروی دولت ایران پیش از تجزیه‌های سدۀ نوزدهم اطلاق کرد.