عکس مه‌رویان، خیال عارفان (مفهوم‌شناسی خیال در آرای مولانا)

خیال در عرصۀ هنر و ادب، بنیاد و آثار هنری به شمار می‌آید، اما در قلمروی حکمت اسلامی پیش از آن که کارکردی هنری یا ادبی داشته باشد، بنا به اصل تناظر، که انسان را عالم اصغر و عالم را انسان اکبر می‌شمارد و معتقد به آیینگی عوالم تحت القمر و فوق‌القمر است، هم قوه‌ای است در نفس که در قوس صعودی روح نقش قوه‌ای از قوای نفس را برای ایصال به اصل خویش ایفا می‌کند و هم مرتبتی است از مراتب عالم در قوس نزول. کتاب حاضر در بخش نخست به مبحث تبارشناسی اصطلاح خیال در قرآن و احادیث، خیال در فلسفۀ یونانی و خیال در حکمت اسلامی اختصاص یافته است. بخش دوم شامل نقد روش‌شناختی تفاسیر نگاشته شده بر آرای مولانا است. در بخش سوم ضمن تامل در زندگی مولانا، رویکرد وی به فلسفه و فلاسفه به بحث گذاشته شده و در ادامه طی دو فصل ابتدا خیال در ساحت قوای ادراکه و نیز به عنوان عالمی از مراتب عالم و سپس خیال عارفان، که آیینۀ اسمای جمال و جلال الهی یا به تعبیر مولانا عکس زیبارویان و مه‌رویان بستان حقایق قدسی است، در کنار ولایت تکوینی اولیای حق بررسی گردیده است.