آشنایی با تاریخ بیهقی

خواجه ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی، دبیر فاضل و مشهور دوره‌ی غزنویان، در سال 385 ه . ق در روستای حارث‌آباد بیهق متولد شد و در حدود سال 470 ه . ق درگذشت. وی تحصیلات اولیه را در نیشابور آغاز کرد و پس از کسب فضایل بسیار به دیوان رسالت محمود راه یافت و آن‌جا شاگرد و دبیر زبردست خواجه بونصر مشکان، رئیس دیوان، بود و بسیار مقرب استاد گردید تا بدان پایه که مسئولیت نگارش نامه‌های مهم دیوان به او سپرده شد. پس از مرگ استادش و انتصاب بوسهل زوزنی به ریاست دیوان رسالت، بیهقی هم‌چنان در سمت خویش ماند و با ناسازگاری بوسهل مدارا کرد و در حقیقت، دیوان رسالت را در این دوره، او اداره می‌کرد تا در دوره‌ی عزالدین عبدالرشید که به سال 440 حکومت را به دست گرفت. مدتی خود به مقام ریاست دیوان انشا رسید، اما پس از چندی به دلیل سعایت بدخواهان معزول گردید. مهم‌ترین اثر وی، تاریخ بیهقی نام دارد که در شرح تاریخ آل سبکتگین است. اما آن‌چه اکنون به دست ما رسیده فقط سلطنت مسعود و تاریخ خوارزم از سقوط آل مامون و تسلط محمد بر آن ولایت و حکومت آلتونتاش تا غلبه‌ی سلاجقه را دربردارد. کتاب حاضر در بخش نخست به زندگی‌نامه، آثار و ارزش‌های تاریخ بیهقی اختصاص یافته است. در بخش دوم نیز نمونه‌هایی برگزیده از متن تاریخ بیهقی به همراه شرح واژگان و تفسیر متن فراهم آمده است.