روشنفکران ایران: روایت‌های یاس و امید

مطالعه‌ی انتقادی ایده‌ها و نظریه‌های ضد روشن‌گری اروپایی که روشن‌فکران بسیاری در ایران از آن‌ها الهام گرفته و دنیای جدید را متاثر از این سنت فکری خاص می‌نگرند، موضوع اصلی مباحث کتاب حاضر است. این نقد تفکر روشن‌فکران ضد روشن‌گری با تاکید به آراء مارتین هایدگر و پیروان ایرانی‌تبار او انجام گرفته است. چالش محوری نویسنده‌ی کتاب، نه بررسی آرای همه‌ی روشن‌فکران اثرگذار ایرانی بلکه عمدتا بر کالبدشناسی مفهومی از "خصومت دیرینه سال پیروان ایرانی‌تبار هایدگر" با مدرنیته‌ی دموکراتیک و نگاه تقابلی و خصمانه‌ی آن‌ها با فلسفه روشن‌گری استوار شده است. در نیتجه اشارات و ارجاعات نویسنده به آرای دیگر روشن‌فکران و اندیشه‌گران ایرانی، با توجه به این نکته‌ی محوری و برای پشتیبانی از آن صورت گرفته است. نقد نویسنده به منظومه‌ی فکری فلسفی دشمنان روشن‌گری، در حوزه‌ی مفاهیم نظری و تئوریک محدود نمی‌شود بلکه با عرضه‌ی تجربه‌های زیسته‌ی مصلحان اجتماعی چون مهاتما گاندی، مارتین لوتر کینگ، جواهر لعل نهرو و... متن حاضر را به زندگی روزمره پیوند می‌دهد. از سوی دیگر مبانی نظری و تحلیلی نویسنده از قالب‌های مرسوم و عادت‌شده‌ی "اروپا محوری" نیز با موفقیت عبور می‌کند و از منظری "جهان‌شهری" و متکثر به خوانش مفاهیم جاری و تاریخی روشنگری و تبیین رابطه‌ی بغرنج میان دموکراسی، سکولاریسم و نقش دین نایل می‌آید. نکته‌ی دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، رویکرد نویسنده به اصلاح‌طلبان اسلامی است که دیدگاه‌هایشان توسط عبدالکریم سروش بیان می‌شود. نویسنده دو نقد بر آن‌ها وارد می‌کند: وجود نوعی مانع نظری در راه پذیرش لیبرال دمکراسی و پافشاری بر ایجاد تغییری ریشه‌ای در اندیشه‌های دینی مسلمانان به جای تکیه بر ابداع و تاسیس نهادهای دمکراتیک.