درآمدی بر مطالعات ارتباطی

ارتباط یکی از فعالیت‌های انسانی است که همه آن را می‌شناسند، اما شمار اندکی می‌توانند تعریف قانع‌کننده‌ای از آن به دست دهند. ارتباط، گفت‌وگو با یک‌دیگر است، تلویزیون است، پخش اطلاعات است، طرز اصلاح موی سر است، نقد ادبی است و این رشته سر دراز دارد. این عدم توافق درباره‌ی ماهیت مطالعات ارتباطی در کتاب حاضر منعکس شده است. اما ساختار کتاب این نکته را بازگو می‌کند که دو مکتب عمده در مطالعه‌ی ارتباطی وجود دارد. نخستین مکتب، ارتباط را انتقال پیام‌ها می‌داند. این مکتب بدان می‌پردازد که چگونه فرستندگان و گیرندگان، رمزگذاری و رمزگشایی می‌کنند، و چگونه انتقال‌دهندگان، مجاری و رسانه‌های ارتباطی را به کار می‌گیرند. دل‌مشغولی‌ دیگر این مکتب موضوعاتی هم‌چون کارایی و صحت است. اما مکتب دوم، ارتباط را تولید و تبادل معانی می‌داند. این مکتب دل‌بسته‌ی آن است که چگونه پیام‌ها یا متن‌ها در کنش متقابل با مردم قرار می‌گیرند تا معنا تولید کنند، یعنی به نقش متن‌ها در فرهنگ‌ ما وابسته است. نگارنده در کتاب، به معرفی نمونه‌ها، نظریه‌ها و مفاهیم اصلی مورد استفاده در مطالعه‌ی ارتباطات، نقش نشانه‌ها و معنا، رمزهایی که نشانه‌ها در آن سامان یافته‌اند، شیوه‌هایی که نشانه‌ها در درون یک فرهنگ معنا می‌یابند، تحلیل نشانه‌شناختی، مثال‌هایی از مطالعات تجربی محتوای پیام و مخاطب، عقاید اساسی ساختارگرایی، نقش ایدئولوژی در معنا و بسیاری مطالب دیگر پرداخته است.