بررسی نظریه تقلب و حیل شرعی در فقه و حقوق

هدف از تشریع قانون، سعادت جامعه در سایه‌ی حفظ نظم اجتماعی و بهبود بخشیدن به وضع موجود است تا انسان‌ها در پرتوی آن بتوانند در امنیت مادی و معنوی به رشد و کمال نایل شوند. این در حالی است که انسان هیچ‌گاه به طور کامل، تسلیم شرایط طبیعی و اجتماعی محیط خویش نشده و همواره سعی کرده است با به کارگیری نیروی تفکر و امکانات موجود، وضع را به نفع خویش تغییر دهد. در همه‌ی اعصار و در هر اجتماعی افرادی هستند که قانون را به طور مستقیم و یا غیر مستقیم زیر پا گذاشته و از اجرای آن شانه خالی می‌کنند. این نیرنگ به قانون می‌تواند امنیتی را که انسان متعادل همواره به دنبال آن است به خطر انداخته و موجبات سقوط و انحطاط یک جامعه را فراهم سازد. پژوهش حاضر به شیوه‌ی کتابخانه‌ای در خصوص ماهیت تقلب و حیله‌های شرعی در فقه و قانون با استناد به آرای فقهای امامیه و با نگاهی بر سیر تاریخی تقلب و حیله در حقوق بعضی از ملل صورت گرفته است و هدف آن، روشن کردن مرز بین حیله‌های مشروع و نامشروع با استفاده از منابع اصیل فقه شیعه و سنی و کتب حقوقی است.