سیر غزل در شعر فارسی

غزل در لغت به معانی مختلف از جمله: سخن گفتن با زنان، عشق‌بازی، حکایت کردن از جوانی، محبت ورزیدن و وصف زنان به کار رفته است. اما در اصطلاح، یکی از انواع شعر است و آن عبارت است از چند بیت (معمولا هفت بیت) متحدالوزن که تمام مصراع‌های دوم آن با مصراع نخست بیت اول، هم‌قافیه هستند. مضمون غزل، غالبا ذکر زیبایی معشوق و بی‌وفایی او و قصه‌ی فراق و محنت کشیدن عاشق است. این قالب شعری از آغاز تا قرن ششم به شیوه‌ی تغزل (غزلی که در اول قصیده می‌آید) و در وصف معشوق و طبیعت و نظایر آن بود و از آن پس تغییراتی در آن ایجاد شد. بر این اساس کتاب حاضر به بررسی تحول غزل فارسی طی این مقاطع اختصاص یافته است: از ابتدا تا آغاز قرن ششم؛ از آغاز قرن ششم تا پایان قرن نهم؛ از اواخر قرن نهم تا اوایل قرن یازدهم؛ از اوایل قرن یازدهم تا اواسط قرن دوازدهم (رواج سبک هندی)؛ از اواسط قرن دوازدهم تا دوران مشروطیت (دوره‌ی بازگشت)؛ و از دوره‌ی مشروطیت تا عصر حاضر. در پایان نیز کلیاتی در باب غزل، اعم از بحث‌های صوری و معنایی آن، درج گردیده است.