طوایف بیات در مسیر تاریخ

بیات‌ها از اقوام ترکمن بودند که در فتوحات سلجوقی‌ها در آناتولی شرکت داشتند. آن‌ها در سده‌ی هشتم تا چهاردهم در سوریه‌ی شمالی بین ترکمن‌ها بودند. در قرن دهم تا شانزدهم هم‌چنین در ایران به ویژه اطراف کزاز و کرهرود، در جنوب همدان دیده شدند. نگارنده در کتاب حاضر با بیان تاریخچه‌ای مختصر از نخستین خاستگاه‌های این طایفه و مکان‌هایی که در طول تاریخ در آن‌جا اسکان یافتند یا به کوچروی پرداختند، به طوایف بیات ایران می‌پردازد. نویسنده تعداد بیات‌ها در اوایل سده‌ی 13 هجری را در ایران بالغ بر چهل‌هزار خانوار می‌داند. وی مدارک و مستنداتی مبنی بر اسکان قوم بیات در نواحی مختلف ایران عرضه می‌کند و خراسان، لرستان و کردستان را از مهم‌ترین مراکز بیات‌ها در ایران می‌داند. اما آن‌چه در کتاب حاضر به آن پرداخته می‌شود بیش‌تر طوایف بیات ساکن در لرستان و شهرهایی چون خرم‌آباد، بروجرد، دورود و الیگودرز است. بخش زیادی از صفحات کتاب را اسناد و مدارک مختلف مربوط به افراد این طایفه‌ی بزرگ تشکیل می‌دهند. برخی اسناد مهم که به صورت خطی هستند نوشتار امروزی خود را نیز به همراه دارد. نویسنده بر اساس مدارک، اسناد و تصاویر موجود، به معرفی شخصیت‌های برجسته‌ی بیات پرداخته است. هم‌چنین طوایف بیات ساکن در روستاهای لرستان را نیز با ذکر نام روستا معرفی و شجره‌نامه‌های هریک را نیز ضمیمه کرده است. مطالب کتاب ترتیب مشخصی ندارد و بسیار آشفته به نظر می‌رسد. نویسنده از حکایات مکتوب و شفاهی درباره‌ی شخصیت‌های طوایف بیات در شهرها و روستاهای لرستان هرچه در اختیار داشته یا شنیده ذکر کرده است. به گفته‌ی وی بسیاری از این طوایف اکنون ساکن شده‌اند.