پیامبر امی: بررسی مسأله خواندن و نوشتن پیامبر اکرم پیش از بعثت و پس از آن و پاسخ به شبهات

یکی از مباحث مهم درباره‌ی پیامبر اسلام (ص) مساله‌ی امی بودن و عدم توانایی ایشان بر خواندن و نوشتن است. تا کنون تصور می‌شده که واژه‌ی امی به عنوان یکی از صفات پیامبر (ص) به معنای خرد و ناتوان بر خواندن و نوشتن است. اما در این تحقیق، سعی شده تا معنای واژه‌ی امی با استناد به کتب لغت عرب و نیز با استفاده از کتب تفسیر دو فرقه‌ی شیعه و اهل سنت، تعیین گردد و آرای مطرح شده از سوی برخی متفکران و نیز دیدگاه مستشرقان در خصوص معنای‌ امی و مساله‌ی ناتوانی پیامبر بر خواندن و نوشتن بررسی شود. آن‌چه در فرجام این تحقیق خواهید دید آن است که امی به معنای فرد ناتوان بر خواندن و نوشتن نیست، بلکه این واژه را یهودیان و سپس مسیحیان درباره‌ی فردی که از نظر دینی و نژادی به آن‌ها منسوب نبوده به کار می‌برده‌اند. منظور اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان) از فرد امی، شخصی است که کتاب آسمانی بر او فرو فرستاده نشده است. درباره‌ی مساله‌ی خواندن و نوشتن پیامبر (ص) باید گفت که ایشان پیش از بعثت بر خواندن و نوشتن توانا نبوده و هیچ‌چیزی نخوانده و ننوشته است و این مساله وحیانی بودن و اعجاز قرآن و نیز راستین بودن دعوت و نبوت ایشان را ثابت می‌کند و نشان می‌دهد پیامبر (ص) هیچ حرفی از خود در این کتاب الهی وارد ننموده، بلکه تمام آیات و کلمات قرآن از سوی خداوند متعال فرو فرستاده شده است. با این وجود درباره‌ی دوران پس از بعثت به نظر می‌رسد که پیامبر (ص) بر خواندن و نوشتن توانا شده و در مواردی نادر، فعل خواندن از ایشان سر زده است.