"مستشرقان و تاریخ‌گذاری قرآن" (پژوهشی در تاریخ‌گذاری قرآن از منظر خاورشناسان)

متن حاضر پژوهشی است در خصوص تاریخ‌گذاری قرآن از دیدگاه مستشرقینی چون: "گوستاو وایل"، "تئودور نولدکه"، "بلاشر"، "گریم"، "ریچارد بل"، "ویلیام مویر" و "هرشفلد". گفتنی است تاریخ‌گذاری (کرونولوژی) قرآن عبارت از این است که به کمک روایات مختلف مکی و مدنی نیز اسباب نزول، تربیت نزول، ناسخ و منسوخ، تاریخ پیامبر اسلام (ص) و تصریحات قرآن، درباره‌ی روی‌دادهای زمان‌مند تاریخ رسالت آن حضرت، زمان و ترتیب تاریخی نزول هریک از سوره‌های قرآن (اعم از یک سوره‌ی تمام یا بخشی از آن) شناسایی و معین گردد. نگارنده پس از ذکر دیدگاه خاورشناسان یاد شده، از دیدگاه آنان درباره‌ی جابه‌جایی در آیات قرآن یاد می‌کند. صرفا به این بهانه که هیچ ربط و تناسبی میان آن آیات با قبل و بعدشان مشاهده نمی‌شود. دیگر آن که برخی از آنان پیامبر را مولف قرآن معرفی می‌کرده‌اند. به تصریح نگارنده: "یکی از اشتباهات مشترک همه‌ی خاورشناسانی که به اظهار نظر در تاریخ قرآن پرداخته‌اند، این است که معتقدند وحی مکی با وحی مدنی در اسلوب متفاوت است؛ بدین معنا که اسلوب سوره‌های مکی شدت وخشونت ولی سوره‌های مدنی دارای ویژگی‌هایی از قبیل نرمش، گذشت و مهربانی است. واقعیت این است که قرآن کریم در هر دو قسم مکی و مدنی، شامل شدت و خشونت ولی سوره‌های مدنی دارای ویژگی‌هایی از قبیل نرمش، گذشت و مهربانی است. واقعیت این است که قرآن کریم در هر دو قسم مکی و مدنی، شامل شدت وحدت و نیز نرمی و عفو است. 2- از دیگر خطاهای مهم آنان این است که احتمال‌ها و ذهنیات خویش را در مقام تاریخ‌گذاری آیات و سور هم‌چون حقایقی قطعی و مسلم پنداشته‌اند. 3- یکی از نقاط ضعف خاورشناسان این است که برای اثبات سخنانشان یا اصلا دلیل ومدارکی ندارند یا به منابع و مطالب خاورشناسانی دیگر هم‌چون نولدکه، وایل و بلاشر استناد می‌کنند و در مواردی هم که به منابع اسلامی ارجاع می‌دهند، هرگز به منابع شیعی توجه نمی‌کنند".