جوایز کیفیت، مدل‌های برتری‌جویی و سرآمدی

در این مجموعه، مدل جایزه‌ی کیفیت تعدادی از کشورهای اروپایی و آسیایی فراهم آمده است. گفتنی است هدف از استقرار این طرح، تشویق شرکت‌ها و سازمان‌ها به بهبود مستمر و حرکت به سمت حضور توانمند در بازارهای جهانی است. نگارنده در یک تقسیم‌بندی کلی، با در نظر گرفتن شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود، این جوایز را در چهار دسته، طبقه‌بندی می‌نماید: نخست کشورهایی که در ایجاد جایزه‌ی ملی کیفیت خود، مدل‌های ارزیابی جایزه‌ی ملی کیفیت مالکوم بالدریج را مورد پذیرش قرار داده‌اند. از جمله‌ی این کشورهاست: زلاند نو، فیلیپین، و هنگ کنگ، برخی از کشورها نیز مدل ارزیابی جایزه‌ی کیفیت اروپا یعنی مدل EFQM را پذیرفته‌اند که علاوه بر 16 کشور اتحادیه‌ی اروپا، کشورهایی نظیر ایران، امارات متحده‌ی عربی، ترکیه، روسیه و کرواسی در این طبقه قرار می‌گیرند. سوم کشورهایی هستند که در ایجاد جایزه‌ی ملی کیفیت کشور خود، به میزان زیادی از معیارهای ارزیابی جوایز مالکوم بالدریج، کیفیت اروپا و دمینگ استفاده نموده‌اند. کشورهایی چون آرژانتین، آفریقای جنوبی، برزیل و پرو جزو این دسته هستند. تعدادی از کشورها، نیز مانند مالزی، کانادا، استرالیا، فیجی، سنگاپور، تایوان، و ژاپن برای خود مدلی اختصاصی برای جایزه‌ی ملی کیفیت طراحی نموده‌اند. به تصریح نگارنده: "جایزه‌ی کیفیت، پاداشی است که بر اساس برخی از جنبه‌های کیفی عملکرد به یک واحد تولیدی یا خدماتی اعطا می‌گردد. جنبه‌هایی که در حالت عادی، یک سازمان، مسئولیت زیادی در قبال آن‌ها ندارد".