مفهوم عدالت در اندیشه جان استوارت میل

کتاب حاضر که پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد نگارنده در رشته‌ی علوم سیاسی (آذرماه 1380 دانشگاه تربیت مدرس) بوده به بررسی مفهوم عدالت از دیدگاه "جان استوارت میل" فیلسوف انگلیسی قرن 19 اختصاص یافته است. در این بررسی، واژه‌ی عدالت بر عدالت سیاسی اطلاق شده و فرضیه‌ی نگارنده نیز بر این اصل استوار است که: میل عدالت را بر، حق استوار ساخته، اما در تحلیل نهایی، منفعت را نیز در نظریه‌ی خود وارد کرده است. به تصریح وی: "جان استوارت میل، فیلسوف سیاسی قرن نوزدهم انگلستان، کسی بود که در مکتب اصالت سود پرورش یافت، اما از لیبرالیسم سیاسی غافل نشد. او سعی کرد با توجه به اصول مکاتب لیبرالیسم (عقل‌گرایی، خردگرایی و اصل آزادی) و اصالت سود (اصل بزرگ‌ترین خوشی) و ایجاد ترکیبی از ویژگی‌های رفتار عقلانی، توانایی گزینش و احساس لذت و درد، فضایی گسترده برای عدالت رسم کند. بنابراین در حالی که به دلیل ناسازگاری‌های انسان‌شناسانه لیبرالیسم و سودگرایی انتظار می‌رفت، مفهوم عدالت یا محتوای لیبرالی پیدا کند و بر مبنای حقوق و آزادی‌های فردی شکل گیرد یا محتوای سودگرایانه داشته باشد و سود را برتر بداند. میل استادانه در کنار معنا بخشیدن به عدالت، با تعلق حقوق و آزادی‌هایی به تک تک افراد و رعایت آن‌ها، نسبتی میان عدالت و سود برقرار کرد و اصول عدالت را به سوی منفعت سوق داد".