عبدالحسین میرزا فرمان‌فرما، زمانه و کارنامه سیاسی و اجتماعی: زمانه ناصرالدین شاه، زمانه مظفرالدین شاه، زمانه محمدعلی شاه (جلد 1)

عبدالحسین میرزا فرمانفرما (1236 - 1318 ش)، نوه عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه از چهره‌های برجسته سیاسی دوران قاجار و اوایل پهلوی بود. در دوران سلطنت پنج پادشاه (ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه، احمد شاه و رضا شاه) مصدر مشاغل و مسئولیت‌های مهم و حساس بود. در مجموعه حاضر، اقدامات و کارنامه سیاسی و اجتماعی وی در بستر شرایط سیاسی و اجتماعی آن روزگار، بررسی و ارزیابی می‌شود. در نخستین جلد از این مجموعه کتاب حاضر تکاپوهای سیاسی و اجتماعی فرمانفرما در زمان سه پادشاه نخستین دوران حیاتش بررسی شده است. در بخش اول، پس از اشاره‌ای به شرایط و اوضاع زمانه ناصرالدین شاه، از سالیان کودکی و نوجوانی فرمانفرما، والدین او، ماموریت آذربایجان، نخستین حکومت کرمان و بلوچستان (1309 - 1311 ه ق/ 1892 1892 م.) و دومین حکومت فرمانفرما بر همان مناطق (1313 - 1314 ه ق/ 1895 - 1896 م.) سخن می‌شود. بخش دوم دربرگیرنده مسئولیت‌ها و اقدامات سیاسی اجتماعی فرمانفرما در دوران مظفرالدین شاه است که عبارت‌اند از: حکومت تهران، وزارت جنگ؛ نخستین حکومت فارس (1315 - 1316 ه ق/ 1898 - 1899 م.)؛ تبعید به عراق (1316 - 1320 ه ق/ 1899 - 1902 م.)؛ نخستین حکومت کرمانشاه (1320 - 1323 ه ق/ 1902 - 1905 م.)؛ سومین حکومت کرمان و بلوچستان (25 - 1324 ه ق/ 7 - 1906 م.) بخش سوم شامل فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی فرمانفرما در دوران محمدعلی شاه و مشتمل بر این موارد است: وزارت عدلیه (1325 ه ق/ 1907 م.)؛ حکومت آذربایجان (6 - 1325 ه ق/ 8 - 1907 م.) که حوادثی چون شورش رعایا، مسئله نان و خبازخانه، انتخابات انجمن تبریز، شورش ماکو، عواقب قتل اتابک، مقابله با تعدی عثمانی به خاک کشور را شامل می‌شود؛ دوران استبداد صغیر (1326 ه ق/ 9 - 1908 م.). در پایان کتاب پس از نمایه اسامی، متن "کتابچه قانون اساسی و متمم آن" که فرمانفرما در تبریز، در نخستین سال‌های انقلاب مشروطه به چاپ رسانده، ضمیمه شده است.