تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران

کتب حاوی مقالاتی در باب حکومت خودکامه است که طی آن، ریشه‌ها و اعتبار علمی نظریه حکومت خودکامه و مطالعات موردی مرتبط با آن تشریح می‌شود افزون بر آن، نظریه عمومی انقلاب‌های ایرانی، فره ایزدی و حق الهی پادشاهان لیبرالیسم اروپایی و مفاهیم نوآزادی در ایران بررسی و تبیین می‌گردد .در پیش گفتار کتاب آمده است" :لازم به نظر می‌رسید برای بررسی گذشته و حال ایران به کمک رویکردی که به راستی توانایی تبیین و پیش بینی داشته باشد کوشش به عمل آید .از میانه دهه 1340ش این بررسی به تکوین نظریه‌ای درباره تاریخ، سیاست و جامعه ایران راه برد که آن را در این کتاب تشریح، و با برخی جزئیات پرداخت کرده و در عین حال، در مورد برخی موضوعات خاص در این سه حوزه بکار بسته‌ایم ."به باور نگارنده این رویکرد و بررسی‌های مبتنی بر آن به ما کمک می‌کند تا تاریخ و سیاست ایران را بهتر بفهمیم، در حالی که بسیاری از رویکردها و بررسی‌های دیگر، چنین موفقیتی به همراه ندارند" .این رویکرد به حل بسیاری از مسائل پیچیده و بغرنج، مانند علل دشمنی مستمر میان دولت و جامعه ایران قطع نظر از تغییر حکام، خاندان‌ها، رژیم‌ها، مذاهب و ایدئولوژی‌ها، یعنی علل پاسخگو نبودن دولت و حکومت ناپذیری جامعه، یا علت این که چرا انقلاب‌های ایرانی، چه سنتی و چه نو، قیام تمام جامعه در برابر دولت بوده است نه قیام طبقات اجتماعی پایین‌تر در برابر طبقات اجتماعی بالاتر کمک می‌کند ."...عناوین مقالات یازده گانه کتاب که پیش از این به تناوب در ماهنامه "اطلاعات سیاسی اقتصادی "ترجمه و منتشر شده عبارت‌اند از1 : ویژگی‌های علمی نظریه حکومت خودکامه، 2 به سوی نظریه عمومی انقلاب‌های ایرانی، 3 فره ایزدی و حق الهی پادشاهان، 4 گونه‌های لیبرالیسم اروپایی و مفاهیم نوآزادی در ایران، 5 آزادی و لجام گسیختگی در انقلاب مشروطیت، 6 مسائل دموکراسی و حوزه همگانی در ایران نو، 7 در تعصب و خامی و تجلی آن در جامعه کلنگی، 8 رژیم پهلوی در ایران چونان یک رژیم سلطانی، 9 قیام شیخ محمد خیابانی، 10 مبارزه با قرارداد 1919 ایران و انگلیس، 11 تاریخ مالی ایران و سرشت دولت و جامعه .