امیل: رساله‌ای در باب آموزش و پرورش

کتاب "امیل یا آموزش و پرورش "اثر "ژان ژاک روسو "( 1712 1778م) طی سال 1762به نگارش در آمد .به زعم "روسو" :"بشر در اصل پاک و خوب زاده می‌شود و بدی‌ها و معایب او مولد جامعه‌ای است که بد اداره می‌شود، و به طفل تربیت غلط می‌دهد "روسو به اصل تربیت طبیعی معتقد است نه اصولی که براساس قراردادهای اجتماعی و مدرسه‌ای برای تربیت کودک تدوین شده است .عقیده بی‌سابقه و سبک نوین تعلیم و تربیت و عرضه کردن اندیشه‌های مذهبی که بدون پرده‌پوشی و با استدلال‌های فراوان صورت گرفته بود، موجب شد تا دستور سوزاندن کتاب امیل صادر شود و "روسو "نیز به زندان محکوم گردد" .روسو در این کتاب که به اعتقاد بسیاری نسل دوره اول انقلاب فرانسه را پرورش داده است کوشیده است تا فکر و اخلاق انسان را از طریق علم تعلیم و تربیت ارتقا دهد و اصولی را در این زمینه پی‌ریزی نماید . کتاب در پنج بخش با این مباحث تدوین شده است :مراحل مختلف رشد، ویژگی‌های اخلاقی کودکان، دروسی که باید تدریس شود، نقش آموزش نظری و تجربی، نقش ورزش در تربیت، و نقش جامعه و خانواده در تربیت .