حسن بصری گنجینه‌دار علم و عرفان (زندگینامه و سخنان و آراء)

حسن بصری (110-22 ه) متکلم، واعظ، مفسر، محدث، فقیه و از نخستین پیشوایان تصوف است. القاب او عبارت‌ است از امام التابعین، سید التابعین، امام اهل البصره، شیخ الاسلام و مکنی به ابوسعید یا ابومحمد یا ابوعلی. حسن در مدینه به دنیا آمد و در وادی القری پیشرفت کرد. پس از آن به بصره رفت و آن‌جا اقامت گزید و به زودی به سبب زهد و تقوی و شجاعت شهرت یافت. از شواهد شجاعت اخلاقی او مخالفت صریح با خلافت یزید بن معاویه است. حسن در مسجد بصره حلقۀ درس داشت واصل بن عطا و عمرو بن عبید از روئسای معتزله از شاگردان وی بوده‌اند. حسن بصری هفتاد تن از صحابه را که در واقعۀ بدر بوده‌اند مشاهده کرده و احادیث بسیار از او نقل شده است. هم‌چنین وی نه فقط در پیدایش طریقۀ معتزله تاثیر داشته، بلکه در ترویج تفکر زهد نیز بسیار سهم داشته است و صوفیه او را از قدمای مشایخ خویش می‌شمرند. کتاب حاضر به شرح زندگی و استادان و شاگردان، مذهب، آثار، آراء و وقایع عصر حسن بصری اختصاص یافته است.