تاریخ عرب قبل از اسلام

نگارنده در پژوهش حاضر، سرگذشت قوم عرب را از آغاز پیدایش آن یعنی از اعماق اساطیر و افسانه‌ها تا دوره‌های تاریک و روشن تاریخ بررسی می‌کند .استفاده مولف از اسناد و منابع معتبری چون قرآن و ماخذ تاریخ جاهلی عرب و نیز آثار مکتوب اعم از شعر جاهلی، حدیث، کتب تفسیر و سیره و اگاهی از تحقیقات عرب‌شناسان معاصر، کتاب را از نظر وسعت دایره تحقیق، وجهه‌ای خاص بخشیده است .مولف علاوه بر تشریح اوضاع تاریخی و جغرافیایی سرزمین‌های عرب، درباره رسوم و آداب، عقاید و آیین‌های رایج، نظام اجتماعی، ساختار قبیله‌ای، جنگ و صلح و اوضاع اقتصادی مناطق گوناگون سرزمین‌های عرب سخن می‌گوید .کتاب در پنج بخش ساماندهی شده است .بخش اول "بررسی‌های مقدماتی " است که این مباحث را در بردارد" :معرفی و بررسی منابع تاریخ جاهلی (شامل : منابع باستانی، منابع مکتوب عربی، و صنایع غیر عربی است)، "طبقات قوم عرب "(عاد، ثمود، طسم و جدیس، امیم و عبیل، جرهم) و "جغرافیای سرزمین‌های عرب "(اعم از طبیعت، بخش‌های مختلف و آب و هوا) .بخش دوم به تاریخ "عرب جنوب "اختصاص یافته است .در ابن بخش سرگذشت سرزمین یمن در دوران حکومت معینیان، بسائیان، حمیریان، سپس در دوران سلطه حبشیان و ایرانیان بازگو می‌شود .بخش سوم به شناخت و بررسی "دولت‌های کوچک در حد فاصل شام و عراق " اختصاص دارد که عبارت‌اند از :نبطیان و تدمریان، غسانیان و منذریان . بخش چهارم سیری است در تاریخ منطقه "حجاز "با مباحثی درباره تاریخ، جغرافیا و اوضاع اقتصادی و اجتماعی شهرهای مکه، طائف و یثرب .در آخرین بخش کتاب نیز اوضاع اجتماعی و دینی عربستان در عصر جاهلی توصیف می‌گردد . مباحث و موضوعات اصلی این بخش بدین قرار است" :زندگی اجتماعی عرب در عصر جاهلی"، "نظام قبیله‌ای و تاثیر آن در پراکندگی سیاسی"، "زندگی و مناسبات اجتماعی"، "تطور اندیشه دینی عرب در دوره جاهلیت"، "بت‌های عرب در جاهلیت"، "ستاره پرستان و آتش پرستان"، "مسیحیت و یهودیت " و "آیین حنیف ."کتاب با فهرست منابع و عکس‌هایی از آثار عصر جاهلی عربستان و نقشه‌ای از سرزمین‌های عرب به پایان می‌رسد .