توسعه تجارت ایران با اتحادیه اروپا با تاکید بر پیش‌نویس موافقتنامه تجارت و همکاری "TCA"

هم‌اینک اتحادیه‌ی اروپا، بزرگ‌ترین، قدرتمندترین و تکامل‌یافته‌ترین ادغام منطقه‌ای در جهان محسوب می‌شود. این اتحادیه دارای 25 عضو است و امروزه یکی از سه قطب منطقه‌ای بزرگ نظام سرمایه‌داری است که از آن تحت عنوان ایالات متحده‌ی اروپا یاد می‌شود. حتی بعضا قرن 21 را قرن سلطه (هژمونی) اروپا بر اقتصاد و بازرگانی جهانی پیش‌بینی می‌نمایند. در این میان، اتحادیه‌ی اروپا در تجارت با ایران به چند دلیل دارای جایگاه ممتازی است: از جمله این که در سال 2003 اتحادیه‌ی اروپا با اختصاص بیش از 1100 میلیارد دلار از صادرات 5700 میلیارد دلاری جهان، به تنهایی حدود یک پنجم صادرات جهانی را تشکیل داده است. دیگر این‌ که این اتحادیه در برقراری ارتباط با برخی کشورهای در حال توسعه، موافقت‌نامه‌ی تجاری امضا کرده است که ایران نیز می‌تواند از امتیازات مشابه به این موافقت‌نامه بهره‌مند گردد. پژوهش حاضر با این اهداف به نگارش درآمده است: شناسایی فرصت‌های تجاری موجود بین ایران و اتحادیه‌ی اروپا؛ بررسی امکان مبادله و برآورد پتانسیل تجاری (وارداتی و صادراتی) بین ایران و اتحادیه‌ی اروپا؛ توسعه‌ی تجارت با تاکید بر تشویق توسعه‌ی صادرات (به ویژه صادرات غیر نفتی) ایران با اتحادیه‌ی اروپا؛ و طرح راه‌کارهای مناسب به منظور افزایش مبادلات تجاری متقابل. بخش‌های مختلف این پژوهش عبارت است از: مقدمه؛ تجربه‌ی کلی اتحادیه‌ی اروپا و اوضاع اقتصادی بازرگانی آن؛ چارچوب نظری، تجربه‌ی منطقه‌گرایی و مطالعات تجربی؛ امکان مبادله، پتانسیل و فرصت‌های تجاری بین ایران و اتحادیه‌ی اروپا؛ مطالعه‌ی رژیم و سیاست تجاری اتحادیه‌ی اروپا و ساختار و چارچوب موافقت‌نامه‌‌های تجاری آن؛ موافقت‌نامه‌ی تجارت و همکاری ایران و اتحادیه‌ی اروپا از زوایای مختلف و مواضع طرفین؛ مطالعات سیاست تجاری ایران؛ تعبیه‌ی مدل و نتایج به دست آمده از آن؛ بررسی آثار احتمالی و موافقت‌نامه‌ی تجارت و همکاری ایران و اتحادیه‌ی اروپا بر توسعه‌ی تجارت ایران؛ و جمع‌بندی یافته‌های تحقیق و ملاحظات پایانی.